Ταυτότητα: Το (γ)ουασάμπι είναι η εδώδιμη ρίζα του αυτοφυούς φυτού Εύτρεμα το ιαπωνικό (Eutrema japonicum ή και Wasabia Japonica), που συναντάμε αποκλειστικά στις ψυχρές, ορεινές περιοχές της Ιαπωνίας. Συγχέεται, συχνά, με την επίσης καυτερή ρίζα της ραφανίδας, το γνωστό μας χρένο (Κοχλιάριον το αρμοράκιον ή horseradish στα αγγλικά), καθώς και οι δύο προέρχονται από φυτά της οικογένεια των Σταυρανθών. Στην Ιαπωνία, το γουασάμπι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως άρτυμα το 1396, στην περιοχή του Σιζουόκα, στη νήσο Χόνσου, και έκτοτε διαμόρφωσε την αισθητική των ιαπωνικών γεύσεων. Η τιμή του πραγματικού (γ)ουασάμπι είναι πολύ υψηλή. Στην πιο συνηθισμένη του μορφή, γίνεται από χρένο (horseradish), μουστάρδα και πράσινο χρώμα μαγειρικής.
Μορφή: Αποξηραμένη και τριμμένη σε λεπτή, αχνοπράσινη σκόνη. Χρησιμοποιείται διαλυμένη σε μαγιονέζα ή σε γιαούρτι ή σε κάποιο άλλο υγρό, κυρίως νερό ή σόγια. Επειδή με το μαγείρεμα το (γ)ουασάμπι δεν διατηρεί τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά, συνήθως προστίθεται σε κρύα εδέσματα.
Αρώματα και γεύση: Η ιδιαιτερότητα του (γ)ουασάμπι είναι ότι το καυτερό στοιχείο της γεύσης και των αρωμάτων του εκφράζεται αποκλειστικά σε υγρό περιβάλλον. Γι’ αυτό, όσο είναι φρέσκια και διατηρεί τους χυμούς της καίει, ενώ η σκόνη της είναι αρχικά υπόπικρη και μόνο όταν έρθει σε επαφή με κάποιο υγρό εκφράζει την αψάδα και την καυστικότητα που τη χαρακτηρίζουν.
Στην κουζίνα: Πέρα από τα κλασικά μάκι ρολ, τα σούσι και τα σασίμι, το (γ)ουασάμπι μπορεί να τονώσει οποιοδήποτε ντιπ, σάλτσα ή άλειμμα, από τη μαγιονέζα και το γουακαμόλε, μέχρι την ταραμοσαλάτα. Ανακατεμένο με σόγια και ντάσι (dashi), τον ιαπωνικό ζωμό για σούπες, δίνει τη γνωστή σάλτσα γουασάμπι-τζόγιου (wasabi-joyu). Ταιριάζει με ωμά ψάρια και θαλασσινά, ωμό κρέας, με το αβοκάντο και με το ρύζι. Το γιαπωνέζικο σνακ, φιστίκια με την επικάλυψη της πράσινης πάστας (νερό + ουασάμπι), δίνουν έμπνευση για παναρίσματα και ξηρές μαρινάδες ή επικαλύψεις με (γ)ουασάμπι.
Ταιριάσματα: Τα φρέσκα μυρωδικά, όπως ο δυόσμος, ο βασιλικός και το σίσο (shiso, ανήκει στην οικογένεια της μέντας, με σύνθετα αρώματα, όπως λεμόνι, βασιλικός, μέντα, κόλιανδρος), αλλά και η σόγια και τα φύκια είναι οι παραδοσιακοί σύντροφοι του.