Πιπέρι Εσπελέτ (piment d’ Espelette ή Ezpeletako biperra, στα βασκικά)
Ταυτότητα: Κοκκινοπίπερο που παράγεται στο χωριό Εσπελέτ, στη χώρα των Βάσκων, στη Νοτιοδυτική Γαλλία. Προέρχεται από την ποικιλία πιπεριάς Gorria , που ανήκει στο είδος Capsicum annuum και καλλιεργείται στην περιοχή από τον 16ο αιώνα. Το πιπέρι της Εσπελέτ κατοχυρώθηκε, το 2000, ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ). Στη ζώνη ΠΟΠ υπάγονται άλλα εννέα γειτονικά χωριά.
Μορφή: Οι κόκκινες πιπεριές συλλέγονται στην πλήρη ωριμότητά τους και αποξηραίνονται κρεμασμένες στον ήλιο σε αρμαθιές. Μετά από ένα σύντομο στέγνωμα σε φούρνους, κονιορτοποιούνται και μετατρέπονται στο δημοφιλές κοκκινοπίπερο της Εσπελέτ, με το ζωηρό κόκκινο ή πορτοκαλοκόκκινο χρώμα.
Αρώματα & γεύση: Η καυστικότητα του θεωρείται μέτρια*. Κατατάσσεται στο επίπεδο 4:10, όσο, δηλαδή, και το μαύρο πιπέρι. Έχει έντονο φρουτώδες άρωμα και για αυτό 1-2 κουταλάκια, σε μια κατσαρόλα 4 ατόμων, αρκούν για να γίνει αισθητό.*(Κυμαίνεται μεταξύ 1500-2500 SHU, μονάδες της σχετικής κλίμακας Scoville).Στην κουζίνα: Ο ήπιος γευστικά και έντονος αρωματικά χαρακτήρας του τονίζει τη λεπτή γεύση των ωμών ή μόλις αχνισμένων θαλασσινών. Ενισχύει τις άτονες, αρωματικά και γευστικά, πολύχρωμες πιπεριές, σε φαγητά όπως η πιπεράντ (pipérade), το χαρακτηριστικό ραγού με πιπεριές της βασκικής κουζίνας. Χρησιμοποιείται ως γευστική αντίστιξη σε πιάτα ζυμαρικών ή ρυζιού.
Ταιριάσματα: Στέκεται καλά δίπλα στην κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το μπαχάρι και το καρδάμωμο, αναδεικνύοντάς τα.